نیاسین پوشش دار هرچند محصول خیلی تازه ای در صنعت دام و طیور محسوب نمی شود اما اهمیت بالای آن در تغذیه دام علی الخصوص در شرایط گرم محیطی بهانه ی مهمی برای پرداختن چندین باره به آن است. بنابریان به بهانه ی ورود به فصل گرم سال و چالش همیشگی افزایش دمای کره ی زمین که به صورت فزاینده ای هر ساله اهمیت بیشتری پیدا کرده و رفته رفته به یکی از معضلات اصلی مدیریت در مزارع صنعتی دامداری تبدیل شده است، در مطالعه ی پیش رو نگاهی خواهیم داشت به آثار تنش گرمایی در مراحل مختلف از چزخه ی زندگی دام و راه های پیشگیری و مقابله با آن به منظور کاهش آسیب و زیان های احتمالی ناشی از گزما. استرس گرمایی می تواند گاوها را در هر مرحله از چرخه تولیدمثلی تحت تاثیر قرار دهد. در اینجا نحوه تأثیر استرس گرمایی بر مراحل مختلف آمده است:
تولیدمثل و لقاح: استرس گرمایی می تواند بر عملکرد تولید مثلی گاو تأثیر منفی بگذارد. دمای بالا می تواند زمان بروز و مدت فحلی را کاهش دهد، تشخیص تغییرات دمایی در بدن گاو را دشوار کند و نرخ گیرایی را کاهش دهد. گاوهای تحت استرس گرمایی ممکن است چرخه های فحلی نامنظم یا با تاخیر داشته باشند، که این امر باعث می شود که دستیابی به تولیدمثل موفق چالش برانگیز باشد.
اوایل آبستنی: استرس گرمایی در مراحل اولیه بارداری می تواند خطر از دست دادن جنین (جذب جنین) را افزایش دهد. جنین در حال رشد به گرما حساس است و قرار گرفتن در معرض دمای بالا می تواند لانه گزینی و رشد اولیه جنین را مختل کند و منجر به بروز دفع یا جذب جنین در اوایل بارداری شود.
اواسط تا اواخر آبستنی: استرس گرمایی در اواسط تا اواخر بارداری می تواند بر توسعه و رشد جنین تأثیر بگذارد. دمای بالا می تواند جریان خون ورودی به رحم را محدود کند و باعث کاهش مواد مغذی و تامین اکسیژن جنین شود. این می تواند منجر به کاهش وزن هنگام تولد، به خطر افتادن سلامت گوساله و افزایش حساسیت به بیماری شود.
تولید شیر: استرس گرمایی به طور قابل توجهی بر تولید شیر در گاوهای شیرده تأثیر می گذارد. گاوهایی که استرس گرمایی را تجربه می کنند تمایل به کاهش مصرف خوراک خود دارند که منجر به کاهش تولید شیر می شود. تغییرات متابولیک ناشی از گرما نیز می‌تواند بر توانایی گاو برای تولید شیر تأثیر بگذارد.
سلامت باروری: استرس گرمایی همچنین می تواند خطر اختلالات تولید مثل گاو را افزایش دهد. این امر می تواند منجر به افزایش عفونت های رحمی مانند متریت، بروز بیشتر اختلالات چرخه فحلی و تاخیر در بازگشت به فحلی پس از زایمان شود.
آیا گاوهای شیرده تأثیر دقیق استرس گرمایی را در تمام مراحل شیردهی تجربه می کنند؟
گاوهای شیرده بسته به مرحله شیردهی می توانند اثرات متفاوتی از استرس گرمایی را تجربه کنند. در اینجا نحوه تأثیر استرس گرمایی بر گاوها در مراحل مختلف شیردهی آورده شده است:
اوایل شیردهی: استرس گرمایی در اوایل شیردهی می تواند به طور قابل توجهی بر تولید شیر تأثیر بگذارد. گاوهای تحت استرس گرمایی تمایل به خوراک کمتری را مصرف می کنند که منجر به کاهش تولید شیر می شود. افزایش نیاز انرژی برای تولید شیر و کاهش مصرف خوراک می تواند منجر به تعادل منفی انرژی و کاهش وزن در گاوها در اوایل شیردهی شود. این همچنین می تواند خطر اختلالات متابولیک مانند کتوز را افزایش دهد.
اواسط تا اواخر شیردهی: در اواسط تا اواخر شیردهی، گاوها ممکن است نسبت به اوایل دوره شیردهی نسبت به استرس گرمایی مقاوم تر باشند. در این مرحله گاوها با نیازهای دوره شیردهی سازگار شده اند و تولید شیر آنها به طور معمول در حال کاهش است. با این حال، استرس گرمایی همچنان می تواند بر مصرف خوراک، آسایش و رفاه تأثیر منفی بگذارد. این می تواند منجر به کاهش مصرف ماده خشک و راندمان کمتر استفاده از مواد مغذی شود و بر وضعیت گاو و عملکرد تولید مثل تأثیر بگذارد.
انتقال به دوره خشکی: دوره گذار بین دوره شیردهی و دوره خشکی برای گاوها حیاتی است. استرس گرمایی در این دوره می تواند بر توانایی گاو برای بهبودی، بازیابی وضعیت بدن و آماده شدن برای چرخه شیردهی بعدی تأثیر بگذارد. استرس گرمایی می تواند متابولیسم و عملکرد سیستم ایمنی گاوهای در دوره انتقال را مختل کند و آنها را در برابر مشکلات سلامتی مانند اختلالات متابولیک (مانند کتوز) و عفونت ها (مانند ورم پستان) مستعدتر کند.
در حالی که اثرات استرس گرمایی بر گاوهای شیرده ممکن است بسته به مرحله شیردهی متفاوت باشد، مهم است که توجه داشته باشید که حتی اگر تولید شیر نگرانی اصلی در اواخر شیردهی نباشد، با استرس گرمایی سلامت، رفاه و عملکرد تولید مثلی گاوها می تواند به خطر بیفتد.
نتیجه گیری و پیشنهادات
اجرای استراتژی های مدیریتی مناسب برای کاهش اثرات نامطلوب استرس گرمایی در تمام مراحل چرخه گاو ضروری است. ایجاد فضای مسقف کافی، دسترسی به آب تمیز و خنک، تهویه مناسب در سالنها و راهکارهای تغذیه ای از جمله استفاده از سطح مناسب نیاسین پوشش دار (نیاس گل) می تواند به کاهش استرس گرمایی کمک کند. تکنیک های کاهش گرما مانند استفاده از فن ها، آب پاش ها یا سیستم های مه پاش را می توان برای خنک کردن گاوها و به حداقل رساندن تأثیر استرس گرمایی بر عملکرد تولیدمثلی و سلامت کلی آنها استفاده کرد.
علی رغم وجود نیاسین در علوفه و غلات و سنتز میکروبی این ویتامین در شکمبه نشخوارکنندگان ، میزان دریافت آن توسط دام وابسته به مصرف خوراک و تحت تاثیر عواملی نظیر منبع نیاسین، شرایط محیطی و فیزیولوژیک دام می باشد، بر اساس پژوهش های مختلف نیاسین سنتز شده در شکمبه و فرم محافظت نشده ی نیاسین به میزان بسیار زیادی (بیش از 95 درصد) در شکمبه ناپدید می شود (Niehoff et al, 2013) به منظور رفع نیاز تغذیه ای حیوان، بایستی از نیاسین محافظت شده و عبوری در تغذیه دام نشخوارکننده استفاده کرد تا از هضم و تخریب در شکمبه مصون بماند و مقدار بیشتری از نیاسین در روده قابل دسترس باشد. در این صورت میزان لازم از نیاسین با زیست فراهمی بالا را در دسترس دام قرار میدهیم که منافع اقتصادی فراوانی را به همراه دارد. (zimbelman et al 2013).
نیاس گل ، نیاسین پوشش دار به روش انکپسوله کردن است، که باعث محفاظت نیاسین از هضم شکمبه ای می شود. نیاس گل روشی اثبات شده برای برآوردن نیاز به نیاسین در گاو شیری است که میزان مورد نیاز از این ویتامین مهم برای متابولیسم بهینه بدن را در دسترس حیوان قرار می دهد.
